Η θλίψη δεν σημαίνει οπωσδήποτε κατάθλιψη. Η κατάθλιψη είναι μια διάγνωση ενώ η θλίψη, ένα συναίσθημα. Οι διαγνώσεις δεν αφορούν μόνο εκείνον που ζητά βοήθεια, αλλά και τον ειδικό, που αποδίδει σε μια περιγραφή ένα νόημα παθολογίας.

Τα μαζικά μέσα ενημέρωσης αναφέρονται συχνά στη ραγδαία αύξηση των ποσοστών κατάθλιψης στο γενικό πληθυσμό αλλά και πιο συγκεκριμένα, στην παιδική και εφηβική ηλικία. Κι όλο πιο συχνά ακούγεται η συσχέτιση της διάγνωσης αυτής με μια εγκεφαλική διαταραχή.

Η έννοια της κατάθλιψης στην παιδική ηλικία δεν αντανακλά σε πειστικά ευρήματα που να αποδεικνύουν ότι πρόκειται για μια κατάσταση που συνδέεται με διαταραχές της εγκεφαλικής λειτουργίας. Δεν υπάρχει κανένας αξιόπιστος τρόπος για να διακρίνει κανείς το όριο ανάμεσα στη θλίψη και την κατάθλιψη στα παιδιά. Η γλώσσα που χρησιμοποιούμε έχει ιδιαίτερη σημασία στο μήνυμα που εκπέμπουμε. Όταν αποδίδουμε σε μια συναισθηματική κατάσταση ένα νόημα παθολογίας, τότε η συμπεριφορά μας, οι προσδοκίες μας αλλά και η θεραπευτική προσέγγιση είναι ολότελα διαφορετικές σε σύγκριση με το να θεωρούμε ότι μια συναισθηματική κατάσταση είναι μια φυσική και κανονική ανθρώπινη αντίδραση (ακόμα κι αν αυτή δεν είναι επιθυμητή).

Η γνώμη μου είναι ότι η θλίψη έχει ένα νόημα μέσα σε μια ιστορία ζωής του παιδιού και της οικογένειας.

Μια βιαστική διάγνωση μπορεί ενδεχομένως να παραβλέψει το πλαίσιο εντός του οποίου εμφανίζεται η θλίψη, όπως το σχολείο, η οικογένεια, η παρέα, και να αφήνει χώρο για μια συζήτηση αποκλειστικά στο επίπεδο των χημικών ουσιών. Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα επιβάλλονται στην επίσημη γλώσσα του κράτους και των μαζικών μέσων ενημέρωσης σαν μονόδρομος. 

Δημήτρης Φιλοκώστας, Παιδοψυχίατρος
Θεσσαλονίκη